Co to jest celiakia?
Celiakia to autoimmunologiczna choroba układu pokarmowego, która polega na nietolerancji glutenu. Gluten to białko zawarte w niektórych zbożach, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. U osób z celiakią gluten uszkadza kosmków jelitowych, co prowadzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych i innych problemów zdrowotnych. Celiakia jest diagnozowana przez badanie krwi oraz biopsję jelit. Leczenie polega na stosowaniu diety bezglutenowej.
Co to jest gluten i dlaczego niektórzy mają nietolerancje na gluten?
Gluten to białkowa frakcja zbóż, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. Gluten jest odpowiedzialny za elastyczność i strukturę ciasta.
Nietolerancja glutenu, znana również jako celiakia, jest autoimmunologiczną chorobą, która powoduje reakcję immunologiczną na gluten. U osób z celiakią, gluten powoduje uszkodzenie kosmków jelitowych, co prowadzi do trudności w wchłanianiu składników odżywczych. Osoby z celiakią muszą przestrzegać diety bezglutenowej, aby uniknąć poważnych problemów zdrowotnych.
Jakich produktów trzeba unikać przy celiakii?
Przy celiakii należy unikać produktów zawierających gluten, czyli białka pochodzącego z pszenicy, jęczmienia, żyta i owsa. Oznacza to, że należy unikać produktów z tych zbóż, takich jak chleb, makaron, płatki śniadaniowe, ciasta, ciastka, pierogi itp. Należy również unikać produktów, które mogą zawierać gluten jako składnik, takich jak konserwy, sosy, zupy instant, kiełbasy, konserwy mięsne itp. Warto czytać etykiety produktów i szukać oznaczeń “bez glutenu” lub “dla osób z celiakią”.
Co się stanie gdy zjemy gluten a jesteśmy na diecie bezglutenowej?
Jeśli osoba z celiakią zjedzie produkt zawierający gluten, może to prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, co skutkuje trudnościami w wchłanianiu składników odżywczych, a także bólem brzucha, wzdęciami, biegunkami i innymi objawami. W dłuższej perspektywie niedożywienie i niedobory składników odżywczych mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak osteoporoza, anemia, problemy z tarczycą itp. Dlatego ważne jest, aby osoby z celiakią dokładnie przestrzegały diety bezglutenowej, unikając wszystkich produktów zawierających gluten.
Czy są zamienniki produktów których nie można spożywać przy diecie bezglutenowej?
Tak, istnieją zamienniki produktów zawierających gluten, które mogą być spożywane przez osoby na diecie bezglutenowej. Przykłady takich produktów to: mąka ryżowa, kukurydziana, kokosowa, amarantusowa, gryczana, skrobia ziemniaczana, jaglana, ciecierzyca, fasola, soczewica, mięso, ryby, jaja, warzywa, owoce, produkty mleczne, zboża i płatki bezglutenowe, takie jak kasza gryczana, ryż, quinoa, amarantus, jęczmień, gryka. Warto też zwrócić uwagę na etykiety produktów i sprawdzić składniki, by uniknąć glutenu.
Czy przy celiakii można pić mleko?
Osoby z celiakii mogą pić mleko, jednak należy upewnić się, że nie zawiera ono glutenu. W przypadku nietolerancji laktozy, osoby te mogą zastąpić mleko produktami bez laktozy. Zaleca się konsultację z dietetykiem lub lekarzem przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie.
Czy owoce i warzywa zawierają gluten?
Owoce i warzywa naturalnie nie zawierają glutenu. Jednak, jeśli są one poddawane obróbce przed sprzedażą, mogą zostać zanieczyszczone glutenem, np. podczas przetwarzania w tym samym zakładzie, co produkty zawierające gluten. Dlatego osoby z celiakią powinny być ostrożne i dokładnie czytać etykiety produktów owocowych i warzywnych, aby upewnić się, że nie zawierają glutenu.
Przykładowy jadłospis przy diecie bezglutenowej
Przykładowy jadłospis przy diecie bezglutenowej może składać się z następujących posiłków:
Śniadanie:
- jajecznica na patelni z warzywami (pomidor, papryka, cebula)
- kawałek chleba razowego z bezglutenowym mąki z nasionami lub orzechami
Drugie śniadanie:
- owoc (np. jabłko, banan)
- jogurt naturalny
Obiad:
- kurczak duszony z warzywami (np. cukinia, papryka)
- ryż brązowy
Podwieczorek:
- sałatka z pomidorów, ogórka, cebuli i kurczaka
- hummus z warzywami (np. marchew, papryka)
Kolacja:
- bezglutenowy makaron z sosem pomidorowym i bazylią
- sałatka z rukolą, rzodkiewkami i kozim serem.
Ważne jest, aby unikać produktów zawierających gluten, takich jak: pszenica, jęczmień, żyto, owies oraz ich przetwory, a także zwrócić uwagę na etykiety produktów, w których gluten może być ukryty. Zaleca się również skonsultowanie jadłospisu z lekarzem lub dietetykiem specjalizującym się w diecie bezglutenowej.
